ESG İlkeleri: ESG Hakkında Her Şey

ESG (Environmental, Social, Governance), bir şirketin çevresel, sosyal ve yönetişim uygulamaları kapsamındaki değerlendirmelere göre ilerlemesinin incelenmesini ifade eder. Bu bağlamda ESG kriterleri, yatırımcıların “sosyal sorumluluk sahibi” şirketler ararken dikkate aldığı bazı kriterleri kapsar. Sermaye piyasaları, kuruluşları değerlendirmek ve gelecekteki finansal performansı belirlemek için ESG raporlaması kullanmayı tercih eder. Özellikle iklim krizinin hayali bir senaryodan daha fazlası olduğu gözlemlendiğinde kurumların bakış açısı ve tüketicilerin talepleri de değişmiştir. 

Tüketicilerin, şirketlerden çevresel ve sosyal konularda da sorumluluk sahibi olmalarını beklemesi, yatırımcıların da bu konuya önem vermesini sağlamıştır. Bu durum ise ESG sürdürülebilirlik ilkeleri ve raporlama sistemi hakkında pek çok soru işareti oluşturmuştur. Enexion Group olarak bu yazımızda, ESG ilkeleri ve bilmeniz gerekenleri ele alacağız.

ESG İlkeleri Nedir?

ESG İlkeleri, şirketlerin sürdürülebilirlik ve toplumsal sorumluluk açısından performanslarını değerlendirme konusunda büyük öneme sahiptir. Bu ilkeler sayesinde yatırımcılar ve diğer paydaşlar, şirketlerin uzun vadeli değer yaratma potansiyelini ve risklerini anlayabilir. Üç temelden oluşan ESG ilkelerinin detayları aşağıdaki gibidir:

Çevresel Kriterler 

İklim krizinin olumsuz etkileri sebebi ile yatırımcılar, bir şirketin operasyonlarının çevre üzerindeki etkilerini nasıl yönettiğini değerlendirmektedir. ESG raporlamasında çevresel kriterler, bir kuruluşun enerji kaynaklarının kullanımını, atık yönetimine ilişkin politikalarını, net sıfır emisyon, biyoçeşitlilik ve iklim krizine yönelik etki ve çabalarını kapsamaktadır. Bu kriterlere ek olarak ormansızlaşma ve su kirliliği de dahildir. Kısacası bu kriter, bir kuruluşun doğal kaynakları korumayı ne kadar dikkate aldığını göstermektedir.

ESG’nin çevresel kriterleri ile yatırımların, risk ve fırsatları en kapsamlı şekilde gözeterek hayata geçirmelerinin ilk adımı tamamlanır. ESG’nin çevresel kriterleri aşağıdaki başlıkları kapsar:

• İklim Değişikliği
• Doğal Sermaye
• Kirlilik ve Atık
• Çevresel Fırsatlar
• İklim değişikliği ve karbon emisyonları
• Enerji verimliliği
• Atık yönetimi
• Su kullanımı ve tasarrufu
• Doğal kaynakların yönetimi

Çevresel kriterler, şirketlerin çevreye olan yaklaşımını içerir. İklim değişikliği odaklı riskler, çevresel kriterlerin önemini de artırmaktadır. Bu çerçevede, kurumsal anlamda çevresel etki yönetimi, ESG kriterleri kapsamında performansın yükselmesine sebeptir. Ayrıca, çevresel kriterler, iklim değişikliğinin etkileri ve bu etkileri engelleme ile doğrudan ilişkilidir.

 Sosyal Kriterler

Yönetim ile çalışan ilişkilerine odaklanan ve sosyal ilişkileri kapsayan bu kriter, bir kuruluşun çalışanları da dahil olmak üzere bütün paydaşlarına nasıl davrandığını ele alır.  Ayrıca şirketin, faaliyet gösterdiği ve hizmet verdiği yerel topluluklar üzerindeki bağlantısı ve etkisi dahil olmak üzere paydaş ilişkilerini de kapsar. Tüketicilerin doğru bilgilendirilmesi, veri koruma ve gizlilik politikaları gibi birçok husus yine bu kriter kapsamında yer almaktadır Bunun yanı sıra sosyal kriterler, küresel olarak yoksul ve yetersiz hizmet alan topluluklara yardım eden projeleri veya kurumları finanse etme sürecini kapsamaktadır. Çalışan çeşitliliği, eşitlik ve çalışan memnuniyeti de bu ilke kapsamında gözetilmektedir. Bu bağlamda sosyal kriterler kapsamında dikkate alınan diğer kriterler ise aşağıdaki gibidir:

• İnsan hakları
• İnsan kaynakları
• Ürün sorumluluğu
• Çalışma koşulları
• Çeşitlilik 
• Toplumla ilişkiler
• Müşteri ilişkileri

Saydığımız bu kriterlerin çevresel etkiler kapsamındaki rolünü değerlendirmek için Yaşam Döngüsü Analizi (Life Cycle Assessment- LCA) için son derece önemlidir. LCA’nın amacı, bir ürün veya hizmetin çevresel ayak izini belirlemektir. Bu kapsamda ise sürdürülebilirlik hedeflerini belirlemek, ürün tasarımında iyileştirmeler yapmak veya çevresel stratejiler oluşturmak için tercih edilir.

İlgili İçerik: LCA Nedir?

Kurumsal Yönetişim

Bu ilke, kurumsal yönetişim için gerekli karar verme faktörlerini içerir. Genel olarak kurumsal şeffaflık, hesap verebilirlik, kapsayıcılık ve uyumluluk kültürlerini kapsayan konuları içermektedir. Ayrıca hissedarlar, yatırımcılar ve müşteriler gibi paydaşlarla olan ilişkileri de kapsar. 

Kurumsal yönetişim, uyumu sürdürmek için dahili sistem kontrollerine ve uygulamalarına odaklanarak bir şirketin kendisini nasıl denetlediğini gözetmektedir. Bu kriterler kapsamında kuruluşlar; yönetim kurulu oluşumu, yönetim kurulu-hissedar ilişkileri, mali rapor şeffaflığı, tedarikçiler ve düzenleyicilerin politikaları gibi konuları ele almalıdır. Kurumsal yönetişim kapsamında değerlendirmeler için GRI sürdürülebilirlik raporlamasını kullanmak gerekir. GRI (Küresel Raporlama Girişimi) standartları insan hakları, yolsuzlukla mücadele gibi kurumsal yönetişim konularında şirketlere rehberlik sunar. Bu raporlama sistemi ile şirketlerin sürdürülebilirlik performansını daha kapsamlı, güvenilir ve prestijli şekilde yatırımcılara ve üçüncü paydaşlara sunmak mümkündür.

İlgili İçerik: GRI Raporlamasının Şirketler İçin Önemi

ESG Risk Skoru Nedir?

ESG skorlama, şirketlerin sürdürülebilirlik performansını ölçmek ve değerlendirmek için kullanılan bir değerlendirme süreci olarak ifade edilir. Bu süreç, finansal olmayan faktörleri dikkate alarak şirketlerin sürdürülebilirlik taahhütlerini ve uygulamalarını değerlendirir. ESG risk skoru; yatırımcılar, finansal analistler, sürdürülebilirlik uzmanları ve paydaşlar için şirketlerin sürdürülebilirlik performansını karşılaştırmak ve anlamak için son derece önemlidir. Buradaki ana amaç ise paydaşların şirketlerin sürdürülebilirlik pratiği hakkında daha iyi bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. 

ESG Raporu Zorunlu mu?

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu aldığı yeni karar kapsamında işletmeler için sürdürülebilirlik raporlama sistemi zorunlu hale gelmiştir. Bu kapsamda tüm şirketlerin, ESG Türkiye standartları doğrultusunda raporlar hazırlaması bir zorunluluk olarak kabul edildi. Bu süreçte ise Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) yayımlandı. 

Enexion Grup, sürdürülebilirlik yaklaşımlarınızı güçlendirerek eylem planları geliştirmenize destek sunar. ESG ilkeleri ve Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları kapsamında sunduğumuz danışmanlık hizmetlerimiz ile sürdürülebilir iş modelleri oluşturmanıza katkı sağlıyor ve avantajlarınızı gözeterek özgün çözümler geliştiriyoruz. Siz de ESG Danışmanlığı hakkında uzman ekbimizle görüşmek ve detaylı bilgi almak için web sitemizi ziyaret edebilir ve teklif formunu doldurabilirsiniz.